Wat is de nieuwe Energiewet en waarom nu?
De nieuwe Energiewet vervangt vanaf 1 januari 2026 de verouderde Gaswet en Elektriciteitswet van 1998. Na tien jaar voorbereiding werd deze wet in 2024 door beide Kamers aangenomen. Het hoofddoel? Aan de ene kant een stevig fundament leggen voor de energietransitie én aan de andere kant de consument een centrale rol geven in het nieuwe energiesysteem.
De oude wetgeving stamde uit een tijd waarin elektriciteit hoofdzakelijk werd opgewekt in grote centrales op basis van fossiele brandstoffen. Nu energie steeds meer decentraal en duurzaam wordt opgewekt, was modernisering van de regelgeving noodzakelijk.
Minister Jetten (Klimaat en Energie): “Onze energievoorziening is niet meer te vergelijken met die van 20 jaar geleden, maar veel regelgeving stamt nog wel uit die tijd. Met de nieuwe Energiewet maken we een enorme moderniseringsslag en zorgen we dat regelgeving de energietransitie ondersteunt, in plaats van deze in de weg zit”.
De 4 belangrijkste veranderingen voor jou
Meer grip op je energiecontract
De Energiewet brengt veel meer transparantie en bescherming voor consumenten:
Duidelijkere en kortere contracten
- Leveranciers moeten transparante, vergelijkbare contracten aanbieden
- Je krijgt vooraf een helder overzicht van tarieven, looptijd en opzegmogelijkheden
- Contractvoorwaarden moeten in begrijpelijke taal worden gesteld
Strengere regels voor opzegboetes
- Opzegboetes zijn alleen toegestaan als ze vooraf helder zijn vastgelegd
- Dit voorkomt onverwachte kosten bij vroegtijdige beëindiging
Verplichte contracttypes
- Grote leveranciers (200.000+ klanten) moeten vaste, variabele én dynamische contracten aanbieden
- Alle leveranciers moeten minimaal één vast contract met een looptijd van 1 jaar of langer aanbieden
Betere bescherming bij faillissement
- Als je leverancier failliet gaat, loopt de levering gewoon door
- De ACM krijgt meer macht om misstanden aan te pakken
Zonnepanelen: Het einde van salderen en de toekomst van terugleveren
De salderingsregeling blijft bestaan in 2026, maar de regeling stopt definitief per 1 januari 2027. Dit betekent belangrijke veranderingen voor zonnepaneeleigenaren:
Wat verandert er?
- Tot 2027: Je kunt nog volledig salderen, dus wegstrepen van je verbruik tegen wat je opwekt
- Vanaf 2027: Geen saldering meer, maar wel een redelijke terugleververgoeding
- Tot 2030: Minimaal 50% van het kale leveringstarief als vergoeding
Waarom stopt de salderingsregeling?
- Salderen verhoogt de stroomprijzen voor mensen zonder zonnepanelen
- Het stimuleert huishoudens om zelf opgewekte stroom direct te gebruiken
- Dit vermindert de druk op het overbelaste elektriciteitsnet
Praktische tip
Optimaliseer je eigen verbruik door energie-intensieve activiteiten zoals wassen of opladen te doen wanneer de zon schijnt.
De grootste kans: energie delen met de buurt
De Energiewet introduceert voor het eerst officieel het concept energiegemeenschappen en energie delen:
Wat houdt energie delen in?
- Je kunt stroom van je zonnepanelen direct verkopen of delen met buren, familie of anderen
- Dit gebeurt via energiegemeenschappen of coöperaties
- Je bepaalt zelf de prijs en voorwaarden
Voorwaarden voor energie delen:
- Je hebt een contract nodig met een leverancier die energie delen aanbiedt
- Iedereen waarmee je energie deelt, moet bij dezelfde leverancier zitten
- Een slimme meter is noodzakelijk voor nauwkeurige meting
Voordelen van energiegemeenschappen:
- Democratische zeggenschap: Alle leden hebben inspraak
- Lokale voordelen: Winsten blijven in de buurt
- Hogere vergoeding: Vaak meer dan de standaard terugleververgoeding
- Maatschappelijke impact: Je draagt actief bij aan de energietransitie
Meer inzicht in je verbruik
De Energiewet geeft je meer rechten op je eigen slimme meterdata:
Wat verandert er?
- Analoge meters moeten worden vervangen door digitale of slimme meters
- Je krijgt toegang tot gedetailleerde verbruiksdata per kwartier
- Meer inzicht helpt je besparen en slimmer sturen op energieprijzen
Voordelen van meer data-inzicht:
- Besparing: Je ziet precies waar je energie verbruikt
- Dynamische contracten: Je kunt beter inspelen op prijsschommelingen
- Controle: Je behoudt de regie over wie toegang heeft tot je gegevens
Privacy bescherming:
- Bedrijven mogen je data alleen gebruiken met jouw expliciete toestemming
- De netbeheerder controleert wie toegang heeft tot je meterstanden
Praktische voorbereidingstips
Voor zonnepaneeleigenaren:
- Profiteer nog van de salderingsregeling tot 2027
- Bereid je voor op de overstap naar terugleververgoedingen
- Overweeg energie te delen via een lokale energiegemeenschap
Voor alle consumenten:
- Vergelijk leveranciers op transparantie en contractvoorwaarden
- Overweeg een dynamisch contract als je flexibel bent in je verbruik
- Zorg voor een slimme meter om te profiteren van nieuwe mogelijkheden
Conclusie: Van passieve consument naar actieve energiemanager
De nieuwe Energiewet markeert een belangrijke verschuiving: je bent niet langer alleen een afnemer, maar kunt een actieve speler worden in het energiesysteem. Plus Min Energie ziet dit als een enorme kans om de controle te nemen over je energietoekomst.
Met transparantere contracten, de mogelijkheid tot energie delen en meer inzicht in je verbruik, krijg je de tools om slimme keuzes te maken. Of je nu zonnepanelen hebt, wilt besparen op je energierekening, of actief wilt bijdragen aan de energietransitie. De nieuwe wetgeving biedt voor iedereen kansen.
Bereid je dus nu al voor en ontdek hoe je met de juiste keuzes kunt profiteren van de nieuwe Energiewet. Van passieve consument naar actieve energiemanager: dat is de toekomst die voor ons ligt.
Wil je weten hoe je optimaal kunt profiteren van de nieuwe mogelijkheden? Neem contact op met Plus Min Energie voor praktisch advies over de Energiewet en de kansen die deze biedt voor jouw specifieke situatie.
